Konijn
Het konijn is een aaibaar gezelschapsdier in allerlei kleuren en maten!
Vaccineren konijn
Er zijn besmettelijke ziekten bij het konijn die niet of nauwelijks te behandelen zijn, zoals bijvoorbeeld myxomatose en RHD1 en RHD2. Het is dus verstandig om waar mogelijk dieren tegen dit soort ziekten te beschermen door middel van regelmatige vaccinatie: voorkomen is altijd beter dan genezen!
Vaccinatieschema
De eerste vaccinatie kan gegeven worden vanaf een leeftijd van 5 weken. De bescherming is volledig aanwezig na 3 weken. Het vaccin Nobivac Myxo-RHDplus® bevat RHD1 en RHD2 samen met myxomatose en moet jaarlijks worden herhaald voor een blijvende afweer.
Myxomatose
Oorspronkelijk werd myxomatose vanuit Brazilië (waar het voor het eerst omstreeks 1930 werd ontdekt) naar Australië geïmporteerd. De bedoeling was de enorme konijnenpopulatie onder controle te krijgen. In Brazilië werden de (wilde) Cotton Tail konijnen in lichte mate besmet, ze kregen slechts kleine bulten die ze zelf maakten als afweer tegen de ziekte. In Australië verliep de ziekte echter rampzalig en roeide bijna alle konijnen uit.
Myxomatose leidt ieder jaar weer tot aanzienlijke sterfte onder wilde en tamme konijnen. De verspreiding van deze ziekte kan op verschillende manieren verlopen. De belangrijkste is via stekende insecten zoals vlooien, muggen en vliegen. Ook is besmetting via direct contact met besmette dieren of materialen mogelijk. Wanneer een infectie in een groep konijnen is aangeslagen is het verloop zeer moeilijk te beïnvloeden. Preventieve maatregelen zijn daarom van essentieel belang.
Myxomatose herkennen
De eerste tekenen van Myxomatose zijn dikke, vochtige zwellingen op het hoofd en de snuit. Gezwollen oogleden (slaperige ogen) zijn een klassiek teken, samen met gezwollen lippen, kleine zwellingen aan de binnenkant van het oor en dikke zwellingen rond de anus en geslachtsorganen. Na verloop van tijd kleven de oogleden aan elkaar en ontstaat er een vaak pussige oog- en neusuitvloeiing. Veel konijnen met myxomatose sterven aan de gevolgen van de infectie.
Incubatietijd
Jonge konijnen zijn gevoeliger dan volwassen dieren. De tijd tussen de besmetting en het zien van de eerste symptomen bedraagt enkele dagen tot een week. Genezing in de natuur is zeldzaam (misschien 5 – 10% van de wilde konijnen herstelt uiteindelijk van myxomatose). Genezen konijnen zijn levenslang immuun, en produceren zelfs een immuun nageslacht. Herstel van tamme konijnen is in sommige gevallen gerapporteerd, dankzij uitstekende verzorging met dwangvoeren, warmte en antibiotica. Helaas behoren deze gevallen tot een uitzondering.
Preventie
Er voor zorgen dat de konijnen niet in aanraking komen met het virus is één manier. Dit kan men proberen te bereiken door insecten te weren door middel van fijnmazig gaas, vlooienbestrijding enz. Daarnaast is het belangrijk uw konijn te vaccineren tegen myxomatose. De meeste geschikte tijd om tegen myxomatose te vaccineren is het voorjaar (maart, mei), aangezien het gevaar op besmetting via insecten in de zomer is het grootst is.
Rabbit Haemorrhagic Disease (RHD1)
Rabbit Haemorrhagic Disease (RHD1), in Nederland wel het Virale Haemorrhagisch Syndroom (VHD1) genoemd, is een fatale en zeer besmettelijke konijnenziekte, die voor het eerst in 1984 in China werd waargenomen. De ziekte komt sindsdien ook in Europa voor. RHD wordt veroorzaakt door een virus. De ziekte kan zicht snel via o.a. mest, besmette dieren en materialen (vers gesneden gras) verspreiden. Sinds 2016 is ook een andere variant van RHD bekend in Nederland de zogenaamde RHD2.
RHD1 herkennen
Het konijn stopt met eten en krijgt meestal diarree, soms vloeibaar stinkend, soms bloederig. In een latere fase bloedt het soms uit de neus. De inwendige organen worden aangetast. Soms zit het dier alleen maar stil, en sterft plotseling na een paar uur, zonder verdere symptomen. Vaak hebben de konijnen een lijdensweg van een paar dagen.
Incubatietijd
Voornamelijk konijnen ouder dan 10 weken worden door RHD getroffen, waarbij jonge voedsters vooral erg gevoelig zijn. De tijd tussen besmetting en het zien van de eerste symptomen bedraagt 1-3 dagen.
We kunnen drie vormen onderscheiden:
- zeer snel verlopende vorm: gekarakteriseerd door plotselinge dood.
- snel verlopende vorm: depressie, stoppen met eten, benauwdheid, koorts (40-41.5 C), incoördinatie, soms schreeuwen en tanden knarsen. Vaak ziet men in het laatste stadium een schuimige, bloederige uitvloeiing gevolgd door de dood.
- milde vorm: deze vorm is zeldzaam. Herstel geeft een levenslange immuniteit.
De sterfte na een RHD-infectie kan oplopen van 75% tot zelfs 100%.
Preventie
De ziekte is niet te genezen, wel te voorkomen. Alleen een preventieve enting kan voorkomen dat je konijn ziek wordt. De beste tijd om de enting te laten geven is maart/mei, zodat het konijn in de zomermaanden het best is beschermd.
RHD2 bij het konijn
RHD betekent Rabbit Hemorrhagisch Disease en is hetzelfde als VHD Viraal Hemorrhagisch Disease. Het virus tast de bloedvaten aan waardoor overal bloedingen ontstaan. Nu het virus RHDV2 al ruim een jaar onder Nederlandse konijnen rondwaart, is in ons land voor het eerst ook RHD2 als doodsoorzaak aangetoond bij een haas. Dit dier was half december 2016 dood gevonden in de gemeente Aalten (provincie Gelderland). Het virus RHD2 is een zogenaamd subtype van het Rabbit Haemorrhagic Disease Virus (RHD), veroorzaker van de ziekte VHS (viraal hemorrhagisch syndroom). Deze ziekte kan massale sterfte onder konijnen veroorzaken. Een ander subtype van RHD is het klassieke RHD, ook wel RHD1 genoemd.
Symptomen
Een geïnfecteerd konijn zal veelal binnen 24-48 uur sterven. Benauwdheid en bloedingen zijn verschijnselen die bij deze konijnen soms gezien worden. Vaak is er echter niets te zien aan de konijnen met deze ziekte totdat ze sterven.
Het virus
RHD/VHD is zeer besmettelijk en wordt veroorzaakt door een virus: Het RHD-virus. Van het RHD-virus zijn twee varianten bekend: het RHD1- en het RHD2-virus.
Het virus verspreidt zich door direct contact tussen konijnen maar ook indirect via urine, uitwerpselen, water, voedsel, kleding, handen en hokken. Stekende insecten kunnen ook een rol spelen. Het RHD-virus is niet gevaarlijk voor mensen of andere gezelschapsdieren zoals honden, katten, cavia’s en andere knaagdieren. Ook in de uitwerpselen van roofdieren die een besmet konijn of een besmette haas hebben gegeten, kan levensvatbaar virus aanwezig zijn.
Preventie
- Ruimtes waar mogelijke besmette konijnen zijn geweest dienen gedesinfecteerd te worden.
- Voer geen (vers) gras of groente van buiten (moestuin) aan uw konijn waar ook wilde konijnen lopen.
- Voorkom direct contact van uw konijn met konijnen uit het wild. Als er wilde konijnen in de buurt voorkomen van uw huis kunt u overwegen om uw konijn (tijdelijk) binnen te huisvesten.
- Neem geen zieke konijnen uit het wild mee naar huis.
- Goede (hand) hygiëne is belangrijk. Was uw handen extra goed met water en zeep voor en na het voeren en verzorgen van uw konijn.
- Pas op met besmetten konijnenveldjes (besmet met urine van wilde konijnen). Via uw schoeisel kan het virus verspreid worden. Laat uw konijnen in ieder geval niet in contact komen met schoeisel waarmee u over mogelijk besmet terrein heeft gelopen.
- Aangezien stekende insecten ook een rol kunnen spelen in de verspreiding, kan een goede insectenbestrijding ook bijdragen aan vermindering van het risico.